Κατερίνα Τσάμη

Η καταγραφή μιας εικαστικής άποψης, είναι εκ των πραγμάτων μια δύσκολη υπόθεση, μιας και επιδέχεται πολλαπλών αναγνώσεων, προσεγγίσεων και προφανώς συμπερασμάτων. Η ματιά προς τα πίσω εξυπηρετεί πιστεύω την καλύτερη προσέγγιση του τώρα και εξασφαλίζει ουσιαστικότερα συμπεράσματα, τα οποία σίγουρα θα διαβαστούν αύριο με καλύτερο τρόπο.
Η Κατερίνα Τσάμη παρουσιάζει σήμερα την εικαστική της πρόταση με τίτλο ‘Θίασος Παραδοξοτήτων’. Ζωγράφος της γενιάς του ‘80 και με έντονη παρουσία στο χώρο της αγιογραφίας (πράγμα που καθορίζει όχι τόσο την οπτική της, αλλά την πειθαρχία με την οποία χαρακτηρίζει την έκφραση της), παρουσιάζει το 2002 τη σειρά  ‘Ο Κήπος της Εδέμ’ και ακλουθούν 2006 ‘Illusions’, 2009 ‘say cheese’, 2011 ‘photosynthesis’ και το 2013 ‘beautiful loosers’.
Η Τσάμη σε όλη αυτή την περίοδο 2002-2013, χαρτογραφεί την εξέλιξη της ζωής, μέσα από τις κοινωνικοπολιτικές και οικονομικές πραγματικότητες με τον πιο φυσιολογικό κατά την γνώμη μου τρόπο, συμπεριλαμβανομένων των μεταπτώσεων του κάθε ανθρώπου, μεταξύ αισιοδοξίας και απόγνωσης.
Η επιθετικότητα και η κραυγή της σειράς ‘beautiful loosers’, (γραφή brut), έρχεται να μας υπενθυμίσει την ψευδαίσθηση του πρόσφατου παρελθόντος μας, μέσα από την εικονική ευμάρεια και ισοπέδωση των αξιών, αρχών και όλων των στοιχείων που συνιστούν, αυτό που λέμε άνθρωπος. Σήμερα η Τσάμη παρουσιάζει τη σειρά  ‘Θίασος Παραδοξοτήτων’ 2014-15. Είναι η διήγηση ενός παραμυθιού για ενήλικες. Η πρώτη ανάγνωση μιας γλυκιάς και αέρινης ατμόσφαιρας, που εικαστικά χρησιμοποιεί στοιχεία ναΐφ και ποπ, δεν μπορεί παρά να ενθουσιάσει τον θεατή για την πληρότητα του εικαστικού αποτελέσματος και

γρήγορα να καταλήξει στο συμπέρασμα μιας πολύ καλής ζωγραφικής με εύπεπτο θέμα και χιουμοριστική διάθεση. Η Τσάμη εδώ όμως, ενσυνείδητα ή ίσως και ασυνείδητα δημιουργεί μία παγίδα.
Το ότι ζωγραφίζει καλά στο είδος της, το δείχνει απλά γεμίζοντας την ζωγραφική επιφάνεια. Σε δεύτερη ανάγνωση όμως το παιχνίδι του ‘εσωτερικού’ φωτός, οι επιμελημένες  ‘Πομπηιανές’ λεπτομέρειες στα έργα της, συνεπικουρούν και υπηρετούν την ειρωνεία, την πίκρα, τα ερωτήματα, που με καθαρά εννοιολογικό τρόπο καταθέτει, χρησιμοποιώντας φιγούρες και ζώα με ματιές γεμάτες αγωνία, μέσα σε ονειρικά και παραμυθένια περιβάλλοντα. Μια κοινωνία, ένας θίασος, ιδιαίτερων και ετερόκλητων πρωταγωνιστών, που παίζουν όμως τους ρόλους των κομπάρσων, κομπάζοντας μέσα στα πάθη τους. Οι εικαστικές της επιλογές και οι τεχνικές διαδικασίες που χρησιμοποιεί, την κατατάσσουν επομένως στις εικαστικούς που δεν κραυγάζουν με το έργο τους, αλλά με Μακιαβελικό τρόπο ψάχνουν να βρουν τον συνομιλητή τους, μέσα από ματιές, ανάσες και μειδιάματα, διάρκειας δευτερολέπτων.
Η Τσάμη σε προσωπικό επίπεδο είναι μια πληθωρική και θα έλεγα θορυβώδης προσωπικότητα με εντιμότητα και καλυμμένη υπερευαισθησία. Στη ζωγραφική της είναι πειθαρχημένη,  με εμφανή ευαισθησία και προβληματισμούς ουσιαστικότερα δομημένους και σχηματοποιημένους, από την κακιά τριβή της καθημερινότητας μας. Μου δημιουργεί το πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να την παρακολουθώ, σαν ένα βιβλίο που δεν σταματάς να διαβάζεις, έως ότου το τελειώσεις, έστω και εάν έξω, έχει αρχίσει να χαράζει. Τελειώνοντας το,  κουρασμένος πια αποκοιμιέσαι με ένα γλυκό χαμόγελο.

Ανδρεας Σμαραγδης  -φωτογραφος
Αθήνα, Ιούλιος 2015